عراقچی: ماهیت آب‌سنگین اراک تغییر نمی‌کند/آمریکایی‌ها باید تصمیم سخت بگیرند

عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای گفت: موضع ما درباره تحقیق و توسعه از ابتدا روشن بوده، تحقیق و توسعه از آن جایی که به علم، فناوری و دانش ما مربوط می‌شود نمی‌تواند شامل هیچگونه محدودیتی شود یا برای آن چارچوبی را متصور شد.

• 
  

به گزارش خبرنگار اعزامی خبرگزاری فارس به وین، سید عباس عراقچی معاون وزیر خارجه و عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای سه شنبه شب بعد از پایان شام کاری ظریف و اشتون در جمع خبرنگاران ایرانی در پاسخ به سؤالی گفت: آنچه درباره آن با خانم اشتون بحث شد درباره نحوه شروع مذاکرات برای نگارش متن در فردا است. ما درباره نحوه مذاکرات و شروع آن و کلیات مربوط به مذاکره تفاهماتی کردیم. فردا ساعت 10 صبح با یک جلسه عمومی شروع خواهد شد و دیدگاه‌های مربوط به چارچوب کلان یک توافق احتمالی بیان و بعد از آن در جلسات مذاکره دوجانبه بین آقای ظریف و خانم اشتون نسبت به جزییات بیشتر بحث خواهد شد.

عراقچی ادامه داد: هدف ما این است که به یک توافق اولیه درباره چارچوب برسیم. هنوز توافق نکرده‌ایم که این توافق اولیه چه شکل باشد و از چه اجزایی تشکیل شود. از فردا درباره چارچوب و کلیات آن شروع به بحث می‌کنیم که شامل نام آن نیز خواهد بود. طبیعتا توافق دارای اجزایی است از جمله نام، مقدمه و بخش‌های مختلفی که مسائل مختلف را در برگیرد و نهایتا یک جمع بندی. امیدواریم زمانی روی چارچوب توافق شد بتوانیم وارد بند به بند قسمت‌های آن بشویم.

*ایده‌های مختلفی در ذهن داریم

معاون وزیر خارجه در پاسخ به این سوالی درباره واژه‌ای که مقامات آمریکایی برای این مرحله از آن نام می‌برند تحت عنوان «راه حل جامع برنامه اقدام مشترک»، گفت: بهرحال طبیعی است که هر کشوری در مذاکره دیدگاهی درباره نام توافق داشته باشد. ما ایده‌های مختلفی را شنیده‌ایم و ایده‌های مختلفی را نیز خودمان در ذهن داریم. در مورد اینکه کدام یک از این ایده‌ها مورد توافق قرار گیرد منوط به مذاکرات است.

*در دوره‌های بعد اگر لازم باشد وزرای خارجه نیز ملحق می‌شوند

وی در پاسخ به این سوال که آیا احتمال می‌دهید مذاکرات تا سطح وزرای خارجه پیش برود؟ عنوان کرد: در این مرحله خیر؛ ولی ممکن است در دوره‌های بعدی مذاکرات در مقطعی لازم باشد وزاری خارجه کشورهای دیگر هم ملحق شوند برای برخی تصمیماتی که نیاز به حضور مقامات ارشد سیاسی دارد و طبیعتا بعد از رسیدن به توافق  وزرا برای جلسه پایانی خواهند آمد.

*تحقیق و توسعه هیچگاه متوقف نمی‌شود

خبرنگاری از عراقچی درباره بحث تحقیق و توسعه سوال کرد و اینکه آیا این بحث تعطیل خواهد شد؟ که وی تصریح کرد: موضع ما درباره تحقیق و توسعه از ابتدا روشن بوده و این است که تحقیق و توسعه از آن جایی که به علم، فناوری و دانش ما مربوط می‌شود نمی‌تواند شامل هیچگونه محدودیتی شود یا برای آن چارچوبی را متصور شد. طبعا طرف مقابل ما انتظار دارد که در بحث غنی سازی موضوع تحقیق و توسعه نیز به نوعی موضوع مذاکره باشد. در این خصوص تا الان صحبت‌های زیادی شده ولی اینکه تحقیق و توسعه متوقف شود هیچ گاه موضع آنها نبوده و هیچگاه مورد پذیرش نخواهد بود.

وی یادآور شد: البته درباره ابعاد تحقیق و توسعه طرف‌های مقابل ما انتظار دارند که مذاکره صورت گیرد و در طول مذاکرات به آن پرداخته خواهد شد.

*اگر طرف مقابل اراده داشته باشد هیچ موضوعی باعث شکست مذاکره نمی‌شود

یکی از خبرنگاران درباره موضوع غنی سازی و اینکه آیا این موضوع باعث شکست مذاکرات خواهد شد سؤال کرد که معاون وزیر خارجه گفت: موضوعات متنوعی را در این مذاکرات داریم که باید در مورد همه آنها تصمیم گیری شود. بعضی از این موضوعات سخت‌تر و برخی آسان‌تر. درباره هر کدام از این موضوعات راه‌حل‌ها و گزینه‌های مختلفی از سوی طرفین مطرح بوده و مورد بحث قرار گرفته و تلاش ما این بوده که در هر موضوعی از جمله موضوعی که اشاره شد به دیدگاه مشترک و توافق برسیم.

عضو ارشد تیم مذاکره کننده یادآور شد: وقتی می توانیم به توافق نهایی برسیم که درباره همه موضوعات توافق حاصل شده باشد. اگر درباره همه موضوعات توافق حاصل شود الا یک موضوع باز هم بدان معناست که به توافق نرسیده‌ایم. اراده ما این است که در چارچوب زمانی که در نظر گرفتیم و در کوتاه‌ترین زمان به توافق برسیم و ما این آمادگی را داریم و این اراده در هیأت ایران وجود دارد که در کوتاه‌ترین زمان بتواند به توافق برسد و با توجه به واقعیات در صحنه و سختی موضوعات مذاکره لازم باشد چندین دور مذاکرات صورت گیرد، ولی اگر اراده سیاسی و حسن نیت در طرف مقابل حداقل به اندازه‌ای که در طرف ما هست، وجود داشته باشد رسیدن به راه حل حتما میسر است و هیچ موضوعی نمی‌تواند باعث شکست مذاکره شود.

*اگر ضرورتی باشد مذاکره دوجانبه با هیات‌ها خواهیم داشت

وی در پاسخ به سؤالی درباره نشست دوجانبه با هیأت آمریکایی، با بیان اینکه نشست دوجانبه با هر یک از هیأت‌های 1+5 یک قاعده و ضرورت حتمی نیست، گفت: اصل مذاکرات ما با مجموعه 1+5 است. در حاشیه مذاکرات هرگاه که احساس کنیم نیاز است با هیأتی دوجانبه صحبت کنیم این کار را صورت خواهیم داد و هیچ حساسیتی در این خصوص وجود ندارد.

عراقچی ادامه داد: با هیات آمریکایی نیاز به گفتگوهای دوجانبه وجود داشته، چون بخش عظیمی از تحریم‌های یک جانبه توسط آمریکا اعمال شده و رفع این تحریم‌ها به دست آنها خواهد بود. معمولا گفتگوهای دوجانبه با هیات آمریکایی انجام شده و یک تصمیم قطعی که از قبل برنامه ریزی شده باشد، نیست.ممکن است در طی مذاکرات در سه روز آینده نیز احساس کنیم با روسیه، چین، اروپایی‌ها و آمریکا مذاکره داشته باشیم که اگر این ضرورت احساس شود، این مذاکرات صورت خواهد گرفت.

*سه دور مذاکره دیگر تا تیرماه

معاون وزیر خارجه در پاسخ به سوال دیگری درباره پیش بینی سه دور دیگر مذاکره بعد از دور چهارم مذاکرات وین، اظهار داشت: علاوه بر مذاکراتی که از روز چهارشنبه به مدت 3 روز در وین برگزار می‌شود، دو دور مذاکره در ماه ژوئن (خرداد) خواهد بود و یک دور هم در تیرماه که یک دور تیرماه ممکن است آنقدر طول بکشد که به توافق برسیم. همه هیات‌ها توافق کردند از دهم تا سی ام تیرماه تقویم‌های کاریشان را خالی بگذارند که اگر نیاز شود از همه این روزها برای رسیدن به توافق استفاده کنیم.

*چاشنی‌های انفجاری بحث جدیدی نیست

خبرنگاری درباره بحث چاشنی های انفجاری بین ایران و آژانس سؤال کرد که عراقچی با بیان اینکه موضوع چاشنی‌های انفجاری اولا بین ایران و آژانس است و دوم اینکه اصلا موضوع جدیدی نیست. یکی از سوالاتی است که از گذشته بین ما و آژانس باقی مانده و آژانس این سوال را داشته و خواستار پاسخ و روشنگری از سوی ما شده است.

وی ادامه داد: از آن جایی که پاسخ به سوالات آژانس در این خصوص فراتر از تعهدات پادمانی ما بوده، نیازمند آن بود که توافق جداگانه‌ای بین ایران و آژانس صورت گیرد که سال گذشته در سفر آقای آمانو به تهران صورت گرفت و بر آن اساس یک دور جدید از همکاری بین ایران و آژانس شروع شد که موضوعات مختلفی که سوالات آژانس از گذشته تا حال بوده ما بررسی می‌کنیم و موضوع چاشنی‌های انفجاری یکی از آن موضوعات است. آژانس سوالات خود را مطرح و پاسخ و توضیحات لازم از سوی ما داده شده و احتمالا یک دور دیگر کارشناسان آژانس با کارشناسان ما در این زمینه صحبت کنند. بسیار امیدواریم این موضوع با توجه به توضیحات منطقی و روشنگرانه ما، حل و فصل شود و فکر می‌کنیم این موضوع باید بسته شود.

*رآکتور اراک آب سنگین خواهد بود/نمی‌توانیم تأیید کنیم که هیچ ایده‌ای درباره اراک توافق شده

خبرنگاری درباره اینکه آیا موضوع رآکتور آب سنگین اراک حل شده است؟ گفت: هیچ موضوعی را نمی‌شود حل شده تصور کرد. همه موضوعات در مذاکرات ما مرتبط و به هم پیوسته است. تا وقتی در همه موضوعات به توافق نرسیم در هیچ موضوعی به توافق نرسیده‌ایم.

وی تصریح کرد: اراک از این قاعده مستثنی نیست. البته درباره اراک راه‌حل‌ها و گزینه‌های مختلفی مطرح شده که مهمترین آن همانی است که آقای علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی اشاره کردند. با ایجاد تغییرات فنی در بعضی قسمت های راکتور میزان تولید پلوتونیوم که ممکن است باعث نگرانی شود کاهش دهند و نگرانی‌ها نسبت به اراک رفع شود. این قطعا با حفظ ماهیت آب سنگینی اراک خواهد بود و این ماهیت به هیچ وجه عوض نخواهد شد. به هیچ وجه توان رآکتور اراک کاهش پیدا نخواهد کرد. به مسیر طراحی شده خودش ادامه خواهد داد. با تغییراتی ممکن است نگرانی‌ها درباره آن را کاهش داده یا رفع کنیم.

عراقچی با ذکر این نکته که اینها ایده‌هایی است که مطرح است، تصریح کرد: ما هنوز نمی توانیم تایید کنیم که هیچ ایده‌ای درباره اراک مورد توافق واقع شده است. مذاکرات فنی و کارشناسی کماکان ادامه دارد.

به گزارش فارس، عراقچی در ادامه و در پاسخ به سؤالی عنوان کرد: مواضع ما در طول سه دوره گذشته مذاکرات (وین) برای طرف مقابل کاملا روشن شد ه و مواضع آنها نیز برای ما روشن است. امیدواریم در زمانی که به نگارش متن می‌رسیم بتوانیم اختلاف و فاصله‌ای که بین مواضع دو طرف وجود دارد را به همدیگر نزدیک و توافق حاصل شود.

*احتمال برگزاری نشستی بین ایران و آژانس

معاون وزیر خارجه در پاسخ به سوال خبرنگار فارس درباره مذاکرات ایران و آژانس عنوان کرد: بین ما و آژانس مذاکرات تقریبا به طور مداوم وجود دارد. در گام دوم توافق ما با آژانس هفت موضوع مطرح بوده که طی 3 ماه گذشته مورد بحث واقع شده و سوالات آنها مطرح و پاسخ‌های ما داده شده است.کار مستمری است که وجود دارد.

وی ادامه داد: روز دوشنبه یک جلسه غیررسمی با آژانس داشتیم و احتمالا تا قبل از پایان مهلت 3 ماهه گام دوم جلسه‌ای خواهیم داشت که بتوانیم موضوعات گام دوم را نهایی کنیم و درباره گام بعدی تصمیم بگیریم.

*تیم مشورتی حقوقی همراه تیم مذاکره کننده

عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار فارس درباره تیم مشاوره حقوقی که به تیم مذاکره کننده کمک می‌کند، نیز گفت:‌جمعی از اساتید حقوقی و کارشناسان حقوقی در وزارت خارجه و دانشگاه ها به عنوان تیم مشورتی حقوقی مشخص شدند که هیات مذاکراه کننده را با مشورت‌های حقوقی خود یاری می‌دهند.

وی ادامه داد: ما در بحث نگارش متن احتیاج داریم به نظرات فنی و حقوقی کارشناسان حقوقی چون هر جمله و هر کلمه هر نقطه و ویرگول ممکن است تبعات حقوقی، فنی یا سیاسی داشته باشد. در طول مذاکرات مربوط به توافق ژنو نیز از مجموعه‌ای کارشناسان بهره می گرفتیم. این بار با توجه به اینکه موضوعات گسترده‌ و متنوع‌تر است تعداد کارشناسان در حوزه‌های مختلف بیشتر شده از جمله در حوزه حقوقی و به تناسب اینکه در مسیر مذاکرات ما با چه موضوعات دیگری مواجه شویم ممکن است کارشناسانی را اضافه یا کم کنیم. این خیلی موضوع پیچیده ای نیست.

عراقچی ادامه داد: هر هیاتی از گروه مختلف کارشناسان برای پیشبرد در مذاکرات بهره می‌گیرد.

*برنامه‌های دفاعی ما به هیچ وجه قابل مذاکره نیست

خبرنگاری هم درباره حضور کارشناسانی از وزارت دفاع در خصوص بحث موشک‌ها سوال کرد که عراقچی، عنوان کرد: ما با قاطعیت همواره گفته‌ایم که سیستم‌ها، تجهیزات و برنامه‌های دفاعی ما به هیچ وجه قابل مذاکره نیست و به هیچ وجه موضوع گفت‌وگو قرار نخواهد گرفت و در مذاکرات هسته‌ای اجازه نمی‌دهیم این موضوع مطرح شود. این موضع ما بوده و کماکان خواهد بود و در این خصوص هیچ تردیدی وجود ندارد و به همین دلیل نیازی به حضور کارشناسان وزارت دفاع در هیات مذاکره کننده نیست.

یکی از خبرنگاران درباره اختلافات سیزده‌گانه بین ایران و 1+5 سؤال کرد و پرسید آیا الان که در مرحله نگارش رسیدیم گفت‌وگوها به نتیجه رسیده است؟ که عراقچی اعلام کرد: موضوعات مورد مذاکره ما بیشتر از عددی است که شما عنوان کردید. در مذاکرات وین درباره همه اینها گفتگوهای مفصل و تبادل نظر داشتیم. در طول مذاکرات مشخص شد در برخی موضوعات به هم نزدیک‌تر هستیم در برخی دورتر. برای نزدیک کردن فاصله‌ها در برخی موضوعات راه‌حل‌هایی پیدا و گزینه‌هایی پیشنهاد شده است و در برخی‌ گزینه‌های کمتری وجود دارد یا هنوز گزینه‌هایی پیدا نشده است.

معاون وزیر خارجه ادامه داد:‌به اندازه زیاد درباره همه موضوعات صحبت کردیم. از فردا شروع به نگارش می‌کنیم. این بدان معنا نیست که درباره موضوعات توافق حاصل شده، به جایی رسیده‌ایم که  دیگر رسیدن به توافق در حین نگارش متن باید به دست بیاید. ممکن است درباره هر موضوع ساعت‌ها بحث صورت گیرد.

یکی از خبرنگاران از عراقچی پرسید آیا در حال حاضر مواضع 1+5 را یکسان تلقی می‌کنید؟ که وی گفت: ما با 1+5 به عنوان یک گروه منسجم مذاکره می‌کنیم و اتفاقا از آنها درخواست داریم که در مواضعشان متحد باشند و با ما با یک صدا صحبت کنند وگرنه بسیار مشکل و بلکه ناممکن خواهد بود.همواره از آنها خواسته ایم و امیدواریم در مذاکرات آتی هم با یک صدا با ما صحبت کنند. 

خبرنگاری از عراقچی در پاسخ به این سوال که چند درصد از موضوعات حل شده و چقدر باقیمانده است که وی عنوان کرد: تعداد موضوعاتی که باید درباره آنها تصمیم بگیریم بسیار زیاد است. ما ساعت‌ها در مورد هر کدام بحث و مذاکره کردیم. از الان به بعد که مذاکرات واقعی شروع می‌شود نزدیک کردن دیدگاه‌هاست.

*آمریکایی‌ها باید تصمیم سخت بگیرند

وی در پاسخ به سوالی در خصوص اظهارات اخیر علی لاریجانی رئیس مجلس عنوان کرد: فرمایش ایشان کاملا صحیح و متین است. برنامه هسته‌ای ایران یک برنامه واقعی با ابعاد مشخص است که برای رفع نیازهای عینی کشور طراحی شده و به پیش خواهد رفت. اگر بعضی‌ها این توهم را دارند که می‌توانند این برنامه را محدود کنند به یک امر سمبلیک و نمایشی، این یک توهم مطلق است و این موضوعی بوده که ما در طول مذاکرات سه دور گذشته به شدت با آن مقابله کردیم و از طرف‌های مقابل خواستیم که با واقع بینی با برنامه هسته‌ای ایران برخورد کنند و نه بر اساس توهماتی که دارند.

عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای تصریح کرد: اگر کسی قرار است تصمیم سخت بگیرد، طرف های آمریکایی هستند که باید خود شان را از تصمیماتی که براساس توهمات گرفته شود، رها کنند.

عراقچی ادامه داد: تصمیم سختی که باید بگیرند این است که استفاده از ابزارهای زور، تهدید و تحریم را کنار بگذارند و به تعامل منطقی در ارتباطات خودشان با کشورهای دیگر بپردازند. این تصمیم سخت و تاریخی است که دولتمردان آمریکایی باید بگیرند.

به گفته وی ابزارهای تحریم و تهدید پاسخگوی تعاملات کشورها در عصر حاضر نیستند و این تعاملات باید براساس واقع بینی صورت گیرد.

معاون وزیر خارجه اضافه کرد: فکر می‌کنم همه کشورها در 1+5 بخصوص آمریکا به این برداشت نزدیک شده اند، کما اینکه در توافق ژنو تصمیم سخت را آمریکایی‌ها گرفتند، با پذیرش ادامه غنی سازی در ایران و کنار گذاشتن سیاست غنی سازی صفر. این تصمیم سختی بود که طرف آمریکایی در توافق ژنو اتخاذ کرد و تصمیم به جا و درستی بود و امیدواریم این منش را در ادامه مذاکرات در وین داشته باشیم.

*فرمایش حکیمانه رهبر انقلاب/هیچگاه تحریم‌ها ما را به سمت مذاکره نیاورده

وی در خصوص فرمایشات مقام معظم رهبری در خصوص تحریم‌ها، ضمن قدردانی و سپاسگزاری از رهنمودهای حکیمانه رهبر انقلاب در خصوص مذاکرات و حمایت ایشان از اصل مذاکرات و تیم مذاکره کننده و ارشادات ایشان که به گفته عراقچی برای تیم نصب العین در مذاکرات بوده، هست و خواهد بود، گفت: فرمایش اخیر ایشان بسیار متین و حکیمانه بود که در عین حال که مذاکرات باید ادامه یابد و هرگونه ابتکاری در مذاکره و سیاست خارجی به خرج داده شود برای پیشبرد اقتصاد کشور، ولی مسئولان اقتصادی کشور مقابله با تحریم‌ها را منوط به مذاکره نکنند و منتظر مذاکره برای مقابله با تحریم‌ها نباشند.

عراقچی با بیان اینکه ما به عنوان تیم مذاکره کننده تلاش خود را برای رفع تحریم‌های ظالمانه خواهیم کرد، اظهار داشت: هیچ گاه تحریم‌ها ما را به سمت مذاکره نیاورده است. آنچه ما در مذاکره به دنبال آن هستیم، تثبیت حقوق ملت است نه رفع تحریم‌ها که برای ما جنبه ثانویه دارد.

وی گفت: رهنمود ایشان کاملا دقیق و صحیح است که برای مقابله با فشارهای اقتصادی و رفع تحریم ها هیچ گاه نباید منتظر مذاکره بود، بلکه روش صحیح آن اقتصاد مقاومتی و اتخاذ سیاست‌های اقتصادی است که اقتصاد کشور را در مقابل هر فشار خارجی مقاوم کند و هیچ فشار خارجی، بحران بین‌المللی و هیچ عامل خارجی نتواند اقتصاد ما را تحت تاثیر قرار دهد.

معاون ظریف ادامه داد: مسئولان اقتصادی باید این مسیر را طی کرده و اقتصاد کشور را در برابر هر گونه تهدید خارجی و تحریم خارجی حفظ کنند. در عین حال وظیفه ما به عنوان یک مذاکره کننده این است که در طول مذاکره در راستای صیانت از دستاوردهای کشو،ر برای برداشته شدن و لغو تحریم‌ها از هر ابتکاری که در این زمینه هست بهره بگیریم.