قیام صبح روز شنبه 29 بهمن 1356
در
چهلم شهدای قیام خونین طلاب قم، شهر تبریز به طور ناگهانی و غیرمنتظره
ضربه ای بر سلطنت پنجاه ساله پهلوی وارد ساخت و سرمشقی شد برای مردم شهرهای
دیگر ایران. کنسول امریکا در تبریز پس از قیام تبریز نتیجه گیری کرد که
این قیام: «دروازه ها را برای نبردهای مذهبی و اجتماعی که به سادگی آرام
نخواهد شد، (تکرار می شود)، نخواهد شد، باز کرد.» این مقاله نگاهی دارد به
قیام تاریخی 29 بهمن 1356 مردم تبریز در چهلم قیام نوزده دی قم.
مردم متشکل از همه اقشار از آغاز صبح در تاب و تب برگزاری مراسم چهلمین روز شهدای قم خونین بودند.
حتی برخی از مردم از ساعاتی قبل از آغاز ساعت ختم در مقابل مسجد میرزایوسف
آقا اجتماع کرده بودند. از همان ساعات اولیه صبح شنبه دانشجویان ، دانشگاه
را به کلی تعطیل کرده بودند و به طور انفرادی روانه مسجد گردیده بودند.
در این روز تمام مغازه ها، بازار، حتی نانوایی ها و بعضی از حمام ها هم
تعطیل بودند. هر چه به ساعت زمان آغاز ختم نزدیکتر می شد بر جمعیت متراکم
عزاداران افزوده می شد. به طوری که شمار مردم به بیش از 20 هزار نفر می
رسید. (3)
اما مردم با درهای بسته مسجد و نیروهای انتظامی که مسجد را در محاصره
داشتند مواجه شدند، قره باغی از سران ارتش شاه در این مورد می گوید
«...البته خب، بیشتر اونطوری که احساس شد، ناشی از دستور استاندار بود که
گفته بود در مساجد رو ببندند، بسته بودند، راه نداده بودند.» رئیس کلانتری 6
تبریز، سروان حق شناس، مسوول اجرای این تصمیم استاندار آذربایجان شرقی -
اسکندر آزموده - بود این شخص در آزار و اذیت و شکنجه مبارزان تبریز خصوصا
سرکوبی تظاهرات دانشجویان نقش فعالی داشت.