15 اسفند روز درختکاری
به دست خود درختی می نشانم به پایش جوی آبی می کشانم
کمی تخـم چــمن بر روی خاکش برای یــــــادگاری می فشـــانم
بیانات رهبرانقلاب پس از مراسم درختکاری
در آستانه روز درختکاری و پس از کاشت یک اصله نهال
بسماللهالرّحمنالرّحیم
اوّلاً از همهى کسانى که در زمینهى گسترش فضاى سبز، در سطح کشور فعّالیّت دارند، بایستى ما تشکّر کنیم و به آنها خدا قوّتى بگوییم. ثانیاً از همهى مسئولان و همهى آحاد مردم عزیزمان بخواهیم که به مسئلهى فضاى سبز اهمّیّت بدهند و مانع بشوند از اینکه کشور و ملّت و زندگى مردم، از این کمک الهى، از این نعمت بزرگ پروردگار - که عبارت است از گیاه و درخت و مانند اینها - محروم بشود.
مسئلهى محیط زیست هم خیلى مهم است؛ این قضیّهى ریزگردها و غبارهایى که مىآید داخل کشور - که آقاى وزیر کشاورزى(۱) چند روز قبل از این به من گزارشى از این مسئله و زیانهایى که دارد، میدادند - واقعاً مسئلهى بسیار مهمّى است؛ و جا دارد که به صورت کلان، همهى مسئولین کشور و همهى بخشهاى مختلف دولت هماهنگى کنند، همکارى کنند، براى اینکه جلوى این آسیب را بگیرند؛ آسیبهاى بزرگى را به کشور [وارد میکند]. اخیراً هم یک گزارشى براى من فرستاده بودند راجع به همین ریزگردها که گزارش هشدار دهندهاى است؛ لازم است که به آن توجّه بشود.
ما از مردم خواهش میکنیم که درخت را پاس بدارند و فضاى سبز را اهمّیّت بدهند. «هر ایرانى یک درخت» که گفته میشود و در زبانها هست، شعار خوبى است؛ سعى کنند در این ایّام - که ایّام درختکارى و فصل درختکارى است - هرچه میتوانند [کاشت درخت را] افزایش بدهند. و جلو دست تطاولى که دراز میشود گاهى به فضاهاى سبز را، هم مردم و هم مسئولان بالخصوص بگیرند و نگذارند؛ چه جنگلهاى ما، چه مراتع ما و چه فضاهاى سبز شهرى و آنچه که حولوحوش شهر هست؛ والّا اگر چنانچه شماها با قوّت و قدرت برخورد نکنید، این دامنههاى البرز که در تهران ملاحظه میکنید، تا آن بالابالاهاى آن آهن و سیمان خواهد شد؛ یعنى همینطور کسانى سوءاستفاده میکنند. حالا اینکه شما میگویید که نشستید و روى این مسئله برنامهریزى کردید، این خیلى خوب است؛ منتها باید در عمل بهطور محسوس این مشاهده بشود و انسان بداند که واقعاً یک کار اساسى دارد انجام میگیرد؛ انشاءالله موفّق باشید.
به این ترتیب بهره مندی هایی که از درختان عاید بشر می گردد بیشمار است و اگر درختان را نعمات الهی بدانیم، سخنی به گزاف نگفته ایم. شاید به همین دلیل است که انسانهایی فرهیخته نظیر شعرا و بزرگان و اساتید در زمینه ادبیات و نیز پیشوایان و بزرگان دینی همواره آنرا مد نظر قرار داده و بدان توجه نموده اند. درخت مظهر زیبایی و حیات و یکی از زیباترین و پرثمرترین نعمتهای بیکران خداوند است که بخش مهمی از نیازهای انسان را برآورده میسازد . در ایران، روز 15 تا 22 اسفند ماه به عنوان "هفته منابع طبیعی" نامگذاری شده است که نخستین روز این هفته یعنی 15 اسفند "روز درختکاری" است.
امروزه با صنعتی شدن جوامع بشری درختان نقش مهم تری در زندگی بشر ایفا می کنند، از سویی مقدمات پیشرفت بیشتر صنعت و فناوری را موجب می شوند و منابع تامین کننده محصولاتی نظیر وسایل چوبی، مبلمان، لوازم التحریر (کاغذ، انواع مدادهای مختلف) الوار و هزاران محصول دیگر محسوب می شوند و از سوی دیگر به منزله ریه های یک شهر تلقی شده و نقش مهمی در تامین سلامت اعضای جامعه را ایفا می کنند. این مورد اخیر از مورد قبل مهم تر مینماید.
چرا که به دلیل فعالیت کارخانجات صنعتی و نیز ازدیاد وسایط نقلیه عمومی و فعالیت روزانه آنها در سطح شهرهای بزرگ از جمله تهران آلاینده ها و گازهای مهلک و خطرناکی نظیر دی اکسید کربن در هوای شهرها فزونی یافته و سلامت افراد را تهدید می کند و افزایش هر چه بیشتر این مواد آلاینده کاهش میزان اکسیژن در هوا را سبب می شود و این وضع نامساعد گروههای آسیب پذیر نظیر بیماران ریوی و قلبی، سالخوردگان و کودکان را بیشتر تهدید می کند.
در چنین شرایطی مساله درخت و درختکاری راه حلی مناسب برای مبارزه با آلودگیهای مذکور به شمار می آید. ایجاد جنگلهای مصنوعی و فضای سبز در اطراف شهرهای بزرگ به تاسیس کارخانجات تولید اکسیژن می ماند. در همین راستا در کشور عزیزمان ایران 15 اسفند هر سال به درخت و درختکاری اختصاص یافته و آن را روز درختکاری نام نهاده اند. به این ترتیب همه ساله در روز 15 اسفند ماه که آخرین ماه فصل زمستان است در حالیکه همه ایرانیان خود را برای استقبال از روزهای پر طراوت بهاری آماده می کنند. نهالهای جوان به دست خاک مهربان و صبور ایران سپرده می شود تا به درختانی نیرومند و سرسبز بدل گردند و به این ترتیب گامی در آبادانی کشور عزیزمان برداشته می شود .
با کاشت درختان سازگار با وضعیت جوی ایران و با در نظر گرفتن شرایط آب و هوایی خشک و کم باران اغلب مناطق کشور، می توان محیط زیست را لطیف و با طراوت کرد. طبیعت و فضای سبز وسیله ای برای بقای بشری و حفظ زیبایی شهر است و به عنوان میراثی ارزشمند به همه انسانها تعلق دارد. درختکاری در ایران دارای پشتوانهای از علایق ملی و سنت تاریخی است، تاریخ نشان میدهد که ایرانیان باستان، جشنهای خاصی داشتند و در این جشنها به درختکاری پرداخته و به خاک و زراعت احترام میگذاشتند علاوه بر این درختکاری با اعتقادات مذهبی مردم نیز پیوند دارد، تا حدی که کاشت درخت نوعی عبادت محسوب می شود.
مطالب یاد شده به روشنی، وظیفه تک تک ما را در حفظ و حراست از منابع طبیعی ِ موجود، خصوصاً جنگلها و مراتع و همچنین توسعه پایدار و گسترش این نعمت الهی، به عنوان یک وظیفه دینی و ملی، مشخص می کند. بطور خلاصه روز درختکاری بهانهای است برای اینکه ما به محیط زیست احترام گذشته و آنرا احیاء کنیم و یا حداقل آن را با دقت بیشتری نگهداری کنیم. امید است که با تلاش در این جهت، حتی با کاشتن یک نهال کوچک، کشوری زیبا و آباد را برای خویش مهیا کنیم که یقیناً کاری پسندیده است.
من و تو با دستهایمان نهال کوچک را به خاک سرد اسفند میسپاریم و آفتاب، گرمای خویش را هدیه راه طولانیاش میکند و آب، با پاکیاش بدرقه شکفتناش میشود. زمینِ سبز، دوست داشتنی و خیالانگیز است. چشم را نوازش میدهد و زبان را به تسبیح وا میدارد. ما با هم در روز درختکاری قراری سبز میگذاریم و همدیگر را به کاشت و حفظ این موجود زیبای خداوندی سفارش میکنیم. این قامت بلند و باشکوه، طلای سبزی است که زیستن، شکوفایی، حرکت و پویایی را به ما میفهماند. خداوند این موجود سبز و بابرکت را مایه عبرت، حکمت و قدرت خویش قرار داده است و ما نیز در جهت باروری این حکمت بی نظیر و ارزشمند تلاش خواهیم کرد.