دوم اردیبهشت؛ سالروز تشکیل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به فرمان حضرت امام خمینی (ره)

در نخستین روزهای سال ۱۳۵۷، بنا به فرمان حضرت امام خمینی(ره) به جوانان غیور و انقلابی ایران اسلامی، عده‏ای از دلسوختگان راستین و پیروان صدیق ولایت فقیه گرد هم جمع شدند و نهاد مقدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را پی ریزی کردند.

به گزارش فرهنگ نیوز، مهمترین رویدادهای تاریخی روز2 اردیبهشت ماه به شرح زیر است:

**رویدادهای مهم این روز در تقویم خورشیدی ( 2 اردیبهشت 1392 )**

*ترور "میرزا مصطفی افتخارالعلماء آشتیانی" در جریان نهضت مشروطه (1288 ش)
میرزا مصطفی افتخار العلماء آشتیانی متخلص به صهبا در حدود سال 1245 ش برابر با 1282 ق در تهران، در بیت علم و فقاهت و جهاد به دنیا آمد. پدرش آیت‏اللَّه میرزا محمد حسن آشتیانی، رهبر نامدار نهضت تنباکو در تهران و مورد اعتماد میرزای بزرگ شیرازی در پایتخت بود. میرزا مصطفی پس از اتمام تحصیلات نزد پدر و دیگر اساتید، به اخذ اجتهاد نائل آمد و در جریان نهضت مشروطیت، به این قیام مردمی پیوست. وی از رهبران مسلم انقلاب مشروطه و مجتهدی مبارز بود.
میرزا مصطفی تلاش می‏نمود تا بتواند بین مشروطه و مشروعه را جمع کند لذا از هر دو گروه کناره گرفت. سرانجام در جریان تحصن علما در حرم حضرت عبدالعظیم(ع) در ری که او نیز یکی از پیشتازان آن بود، توسط عده‏ای ناشناس، در نیمه شب دوم اردیبهشت 1288 ش، در چهل و سه سالگی به قتل رسید و در جوار حضرت عبدالعظیم(ع) به خاک سپرده شد.
 
*رحلت استاد برجسته و عالم محقق آیت ‏اللَّه "میرزا مهدی آشتیانی" (1332 ش)
میرزا مهدی آشتیانی، حکیم، عارف و دانشمند شیعی در حدود سال 1266 ش (1306 ق) در تهران متولد گردید. پدرش میرزا جعفر ملقب به میرزا کوچک از شاگردان آقا محمدرضا حکیم قمشه‏ای و مادرش دختر حاج میرزا حسن آشتیانی، مجتهد معروف تهران بود. ایشان پس از فراگیری مقدمات، خارج فقه و اصول را نزد شیخ فضل‏اللَّه نوری و آقا سیدعبدالکریم مدرس آموخت. وی از آن پس سال‏ها در تهران مُدَرس فلسفه و عرفان بود و عنوان مدرس رسمی مدرسه سپهسالار را داشت.
در این میان شاگردان فرهیخته‏ای تربیت نمود که میرزا ابوالحسن شعرانی، دکتر عبدالجواد فلاطوری، دکتر محمدابراهیم آیتی، سیدجلال آشتیانی، مهدی حائری یزدی و بدیع الزمان فروزانفر و... از آن جمله‏اند. آیت‏اللَّه میرزا مهدی آشتیانی در سال 1325ش برابر با سال‏های 1366 - 1365 هجری قمری، به استدعای فضلا و طلاب حوزه علمیه قم چندی به قم مهاجرت کرد و به تدریس و افاضه پرداخت و استاد شهید مرتضی مطهری در آن مدت قلیل توفیق استفاده از محضر او را داشت. میرزا مهدی آشتیانی بی‏گمان یکی از متبحرترین شارحان و مدرسان فلسفه بود ولی ذوق عرفانی او بر مشرب عقلی‏اش غلبه داشت و این همه در آثار و شروح و حواشی او که البته از حد شرح و تفسیر بسیار فراتر می‏روند و خود، آثار مستقلی به شمار می‏روند، به خوبی هویداست.
از این عالم برجسته و محقق توانا آثار متعددی بر جای مانده که: حاشیه شرح منظومه منطق و حکمت، اساس التوحید درباره قاعده "الواحد" در وحدت وجود از آن جمله است. میرزا مهدی آشتیانی سرانجام در دوم اردیبهشت 1332 ش برابر با نهم شعبان 1372 ق در 66 سالگی درگذشت و در حرم حضرت معصومه(س) مدفون گردید.

*تشکیل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به فرمان حضرت امام خمینی(ره) (1358 ش)
در نخستین روزهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357، بنا به فرمان حضرت امام خمینی(ره) به جوانان غیور و انقلابی ایران اسلامی، عده‏ای از دلسوختگان راستین و پیروان صدیق ولایت فقیه گرد هم جمع شدند و نهاد مقدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را پی‏ریزی کردند. پس از مدتی حضرت امام خمینی(ره) بنیانگذار جمهوری اسلامی در دوم اردیبهشت ماه 1358 طی فرمانی به شورای انقلاب، رسماً تأسیس نهاد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را اعلام کردند و شورای انقلاب نیز با تأسیس شورای فرماندهی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، گامی اساسی در جهت سازماندهی این نهاد انقلابی برداشت.
در اولین اطلاعیه سپاه، وظایف کلی آن چنین عنوان شده است: کمک به اجرای امور انتظامی و امنیتی، مبارزه مسلحانه علیه جریان‏های ضدانقلاب، دفاع در برابر حملات داخلی و خارجی، همکاری و هماهنگی با نیروهای مسلح نظام اسلامی، تربیت و آموزش اخلاقی و ایدئولوژیکی - سیاسی و نظامی کادر سپاه و... . اگرچه سپاه هویتی نظامی دارد اما نظامی‏گری در واقع یک بُعد از ابعاد این نهاد مکتبی است.
سپاه نهادی نظامی در جهت اهداف و آرمان‏های والای انقلاب اسلامی است که حفاظت و نگهبانی از نظام و حکومت اسلامی مهم‏ترین رکن آن را تشکیل می‏دهد. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در افقی فرازمند، دارای آرمان‏های مکتبی، انسانی و جهان شمول است که باید همیشه حرکت خود را به آن سو جهت دهد.

*درگذشت "سیدعبدالعلی علوی" محقق معاصر(1359 ش)
سیدعبدالعلی علوی که در شعر به "پرتو" تخلص داشت در سال 1281 ش در تهران به دنیا آمد. پس از پایان تحصیلات به دانشسرای عالی رفت و در علوم عقلی کارشناسی گرفت. پرتو علوی در 1300 ش به عراق و از آن جا به مصر سفر کرد و مدت دو سال در دانشگاه الأزهر به تحصیل علوم نقلی پرداخت. او مدتی در اروپا نیز ساکن بود و سپس به ایران مراجعت نمود.
پرتو چون با زبان‏های عربی، آلمانی و انگلیسی آشنایی داشت به عنوان مترجم رسمی وزارت دادگستری انجام وظیفه می‏کرد. تألیفاتی از پرتو به یادگار مانده است که: زندگی علی بن ابی طالب، دستور زبان آلمانی و بانگ جرس از جمله آنهاست. سیدعبدالعلی علوی در سال‏های ملی شدن صنعت نفت به مبارزه علیه شرکت‏های استعماری پیوست و در این راه به زندان افتاد. او در شعر بیشتر به مسائل اجتماعی روزگار خود می‏پرداخت. سید عبدالعلی علوی سرانجام در دوم اردیبهشت سال 1359 در 79 سالگی درگذشت.

*سالروز اعلام انقلاب فرهنگی (1359 ش)
در 28 فروردین 1359، تعدادی از دانشجویان مسلمان کنترل دانشگاه تبریز را به دست گرفتند و فردای آن روز، منافقین و گروهک‏ها، دانشگاه تربیت معلم را تصرف کردند. به دنبال اولتیماتوم سه روزه از طرف شورای انقلاب به منافقین، مردم مسلمان، در دوم اردیبهشت 1359 موفق به شکست آنان شدند و این حرکت مورد تأیید امام قرار گرفت.
پس از آن، ضرورت ایجاب می‏کرد تا دانشگاه‏ها برای مدتی تعطیل باشد تا تغییر و تحولی اساسی در تمام نظام آموزشی کشور انجام شود، از این رو دانشگاه‏ها از آن روز تعطیل شدند تا با مطالعه و دقت و فرصت کافی، تحولی بنیادین و اساسی در نظام دانشگاهی کشور پدید آید. این وظیفه به عهده ستاد انقلاب فرهنگی محوَّل گردید تا این که دانشگاه‏ها در 27 آذر 1361 در سالروز وحدت حوزه و دانشگاه، بازگشایی شدند. این حرکت با هدف اسلامی کردن دانشگاه‏ها و خارج ساختن عوامل طاغوتی بود که به انقلاب فرهنگی موصوف گردید.

*درگذشت "سیدمحمود فرّخ خراسانی" ادیب و شاعر معاصر(1360 ش)
سیدمحمود فرّخ خراسانی متخلّص به فرّخ، در سال 1276 ش در مشهد به دنیا آمد. وی از نوجوانی مقدمات فارسی و عربی را آموخت و در آنها مهارت یافت. سیدمحمد فرخ، سال‏ها تصدّی امور آستان قدس رضوی را بر عهده داشت و در دوره‏های دوازدهم و سیزدهم مجلس شورای ملی، نماینده قوچان بود.
در سال‏های آخر عمر، در مشهد انزوا گزید و به تأسیس انجمن ادبی فرّخ اقدام کرد. در سال 1353، دانشگاه مشهد به محمود فرّخ مقام استادی افتخاری دانشکده ادبیات و علوم انسانی آن دانشگاه را اعطا کرد. تاریخ مجمل فصیحی خوافی در سه جلد، سفینه نوح، دیوان اشعار، روضه خلد و... از جمله آثار اوست. استاد فرخ خراسانی سرانجام در دوم اردیبهشت 1360 در 84 سالگی درگذشت.

*شهادت شهید سیدمرتضی توسلی مقدم (1361ش)
اردیبهشت بود و خطه‌ سرسبز و همیشه بهار مازندران، بهشت در بهشت، که با قدم پاک نوزادی در خانواده یکی از سادات نیاکی در آمل، کام پدر و مادر و اطرافیان شربت اندر شربت شد و هدیه‌ الهی را در آغوش مهر و صمیمیت جای دادند. با تمامی وجود، دانه‌دانه‌ سعادت و رستگاری را به کام جسم و روح‌اش ارزانی داشتند. نام زیبای «مرتضی» را بر او نهادند تا در فضای «شدن» به رضایت خالق برسد: شهید سیدمرتضی توسلی مقدم.
مرتضی تحت افکار و روحیه‌ مذهبی خانواده و با وجود نبوغ و استعداد حق‌جویی و حقیقت‌خواهی، همواره در طول زندگی و گذر عمر به آنچه بایسته‌ بود اقبال نشان می‌داد و از هرچه که زنگار بی‌ارزشی و بی‌هویتی داشت، برحذر بود. دوران ابتدایی را در دبستان فرهنگ و دوران راهنمایی را در مدرسه سلیمان معتمدی و متوسطه را در دبیرستان محمد طبری و شهید محمدعلی رجایی آمل گذراند و در مسیر تحصیل ضمن توجه جدی به درس و بحث، به مسائل تربیتی و پرورشی علاقه‌مند بود و با دبیران و مربیان پرورشی همکاری و همگامی داشت.
در سال سوم راهنمایی همراه دیگر دوستان و دانش‌آموزان در صحنه‌های تظاهرات علیه نظام شاهنشاهی شرکت داشت. با شروع جنگ تحمیلی نیز با آگاهی و معرفت تمام و با داشتن شور و احساس ضداستکباری راهی میادین نبرد شد. سیدمرتضی علی‌رغم سن کم، درک و بینش مردان تاریخ را پیدا کرده بود. همان‌طور که از وصیت‌نامه شهید برمی‌آید، این حقیقت را آشکار می‌سازد که او ره صد ساله را چند شبه طی کرده بود. درود و سلام فراوان به شهیدی که جلو‌تر از زمان و طولانی‌تر از سن و عمر خویش، هم فهمید و هم عمل زیبای خدایی که برای همیشه خواهد ماند را از خود به یادگار گذاشت.

**رویدادهای مهم این روز در تقویم هجری ( 11 جمادی الثانی 1434 )**

*درگذشت "بدیع الزمان همدانی" ادیب بزرگ مسلمان(378 ق)
احمدبن حسین بن یحیى‏بن سعیدبن بشر همدانی از اکابر ادبای اسلام و شیعه است. کلمات او در نهایت فصاحت و بلاغت است و در قوه‏ی حافظه و بدیهه گویى بسیار کم نظیر و عجیب بود. همدانی در نظم و نثر عربی بسیار ماهر و از مصاحبان صاحب بن عبّاد، عالم بزرگ اسلامی است. کتاب مقامات او که معروف به مقامات بدیع‏الزمان است مشهور می‏باشد.
وی دارای دیوان شعری هم بود و رسائل و مکاتیب او نیز در رسائل بدیع الزمان جمع شده است. کتاب امالی را هم به او نسبت دادند. در روز جمعه یازده جمادی الاخر سال 378 یا 398 وفات یافته است. می‏گویند بدیع الزمان همدانی در قبر به هوش آمد و صدای وی به گوش اهالی رسید. بعد از نبش قبر دیدند دست بر ریش دارد و از هول قبر جان داده است.

*تولد "ابن‏اثیر" مورخ اسلامی(555 ق)
ابوالحسن علی بن ابی الکرم شیبانی معروف به ابن اثیر در موصل به دنیا آمد. در خدمت پدر و دیگر بزرگان، علوم مختلف را تحصیل کرد و در حفظ حدیث و فروع آن به استادی دست یافت. کامل التواریخ و الجامع الکبیر فی علم البیان از تالیفات اوست.

*تولد "ابن شعار" ادیب و مورخ عرب(654 ق)
ابن‏شعار در موصل در عراق به دنیا آمد و بعد از اتمام تحصیلات، به مقام دیوانی دست یافت. این ادیب گرانقدر برای گردآوری شرح حال ادبا و شعرای معاصرش، پنجاه سال از عمر خود را در سفر گذراند که حاصل این تلاش، نگارش کتاب "عقود الجمان" بود.

*قتل "نادرشاه افشار" در فتح آباد قوچان(1160 ق)
هرچند نادر ثروت فراوانی از طریق جنگ‏های پیاپی نصیب ایران کرده بود ولی حرصِ جمع آوری مال باعث شد که ماموران مالیاتی وی بر مردم سخت‏گیری کنند. همچنین چون نادرشاه در پی محو نام و نشان خاندان صفوی و برانداختن مذهب تشیع و ترویج تسنن بود، مردم دل خوشی از او نداشتند.
در اوایل 1160 ق که مردم سیستان علیه نادر شورش کردند، برادرزاده‏ی خود علیقلی خان راجهت دفع شورش به سیستان فرستاد، ولی علیقلی با شورشیان همدست شد. نادر که در آن زمان درمشهد به سر می‏برد قصد عزیمت به سیستان را داشت ولی چون نسبت به سرداران ایرانی و قزلباش خود بدگمان شده بود، می‏خواست تا با کمک سرداران افغانی، آنان را از سر راه بردارد.
سرداران قزلباش پس از اطلاع از این نقشه به تحریک علیقلی به سراپرده‏ی نادر حمله کردند و او را در شصت سالگی در نزدیکی قوچان به قتل رساندند.

**رویدادهای مهم این روز در تقویم میلادی ( 22 آوریل 2013 )**

*حمله مزدوران صهیونیست به بندر حیفا در فلسطین اشغالی (1948م)
در آستانه تشکیل رژیم نامشروع اسرائیل و در ادامه ایجاد و رعب و وحشت در میان فلسطینیان، عوامل مزدور و تروریست صهیونیستی در 22 آوریل 1948م، به شهر بندری حیفا در شمال غربی فلسطین یورش بردند و 500 فلسطینی را کشته و 200 تن را زخمی کردند. صهیونیست‏ها هم‏چنین به زنان و کودکانی که از بیم جنایات آنها گریخته بودند، حمله کردند و 100 فلسطینی را کشته و 200 تن دیگر را زخمی نمودند.
علت افزایش این گونه کشتارهای بی‏رحمانه فلسطینی‏ها توسط صهیونیست‏های مسلح، نزدیک شدن زمان اعلام تأسیس رژیم اشغال‏گر قدس در 14 ماه مه 1948م بود.

*تولد "امانوئل کانْتْ" فیلسوف شهیر آلمانی (1724م)
امانوئل کانت فیلسوف بلندآوازه آلمانی در بیست و دوم آوریل 1724م در کُنیگسْبِرْگْ آلمان در خانواده‏ای متوسط به دنیا آمد و از کودکی به طبیعت علاقه‏مند شد. وی پس از پایان تحصیلات خود در رشته ریاضیات، الهیات و فلسفه، به تدریس در یک روستا پرداخت و بارها دعوت دانشگاه برلین برای تدریس فلسفه را رد کرد. کانت تا 46 سالگی شغل خاصی نداشت و از آن زمان، در دانشگاه شهر خود به تدریس فلسفه روی آورد. کانت در زندگی، بسیار منظم بود و کارهای خود را با نظم عجیبی انجام می‏داد.
او در طی این سال‏ها، سیستم فکری خاصی به عمل آورد که در کلیه فلاسفه پس از او تأثیر داشته است. کانت هم‏چنین آثار متعددی به نگارش درآورد که نقد عقل محض، مبانی مابعدالطبیعه اخلاق، نقد عقل عملی و دین در حدود عقل از آن جمله‏اند. در این آثار، کانت نظریات خود را با مباحثاتی چنان بغرنج و در هم تشریح می‏کند که تلخیص آنها کار مشکلی است. کانت اشیاء را به دو دسته تقسیم می‏کند: یکی چیزهای مربوط به تجربیات ما که می‏توانند با مقولات فهم ما سازگار شوند، دیگر، چیزهای قائم بالذّات که عقل ما نمی‏تواند به راحتی به کُنه آنها پی بَرَد.
کانت برای توضیح نارسایى عقل و درک حقیقت این ذات‏ها، بحث خود را با تنازعات احکام و تناقضات منطقی اصولی که نمی‏توان آنها را تحلیل کرد آغاز می‏کند و به این ترتیب ثابت می‏کند که زمان و مکان هم نامتناهی است و هم محدود، هم خدا وجود دارد و هم وجود ندارد. علم اخلاق و زیباشناسی نیز از نظر کانت بر همین مبانی استوار است. به عقیده کانت، در انسان احساسی اخلاقی هست که حکم می‏کند فلان کار خیر است و فلان امر، شر. خود انسان ممکن است عمل شر و زشتی را انجام دهد، ولی وجدان و احساس اخلاقی او، آن عمل را زشت خواهد دانست، و اگر چنین نبود، اصلاً پشیمانی معنی نداشت. پس عقل عملی، عقلی است که انسان را از پرداختن به کارهای زشت نهی می‏کند و به انجام اعمال نیک امر می‏نماید.
کانت می‏گوید: چنان رفتار کن که دستور عمل تو بتواند قاعده کلی و جهانی گردد و نیز چنان عمل کن که شایسته انسانیت باشد چه در مورد شخص خود و چه در مورد دیگران. کانت هم‏چنین اعتقاد به اختیار، ابدیت و خدا را مربوط به ایمان می‏داند نه حکمت. کانت اعلام می‏دارد که دانش ما تماماً ناشی از تجارب حسّی نیست و ذهن ما فقط بسته‏ای از تاثّرات نیست، بلکه دانش مطلق و مجرد از تجربه و نیز چیز معینی به نام ذهن وجود دارد. معرفت مطلق و ذهن متکی بر تجارب حسی ما چون شنیدن، دیدن، لمس کردن، چشیدن و بوییدن نیست، بلکه اموری قبلی هستند یعنی پیش از تجربه ما وجود دارند. بنابراین، حقایق کلی، ذاتاً محقق و معلوم‏اند و احتیاج به دریافت اشتباه‏آمیز ما ندارند.
کانت در زمینه فلسفه دین، سیاست، تاریخ و علوم دقیق زمان خود نیزدارای تالیفات متعدد می‏باشد. امانوئل کانت سرانجام در 12 فوریه 1804م در زادگاه خود در هشتاد سالگی و در حالی که تمام عمر را به صورت مجرد زندگی کرد، درگذشت و در همان‏جا مدفون شد. بر سنگ قبر او یکی از عبارات معروف او را نوشته‏اند: دو چیز است که روح را به شگفت می‏اندازد و هر چه بیشتر بیندیشی شگفتی تو از آن دو چیز بیشتر خواهد شد. یکی آسمان پر ستاره‏ای که بالای سَرِ ما است و دیگری قانون اخلاقی، که در دل ماست.

*قیام مردم کوبا علیه استعمار اسپانیا (1895م)
کشور کوبا در امریکای مرکزی از اواخر قرن پانزدهم میلادی به عنوان مستعمره اسپانیا تلقی می‏شد. اما نهضت آزادی‏خواهی و استقلال‏طلبی از قرن نوزدهم در این جزیره شکل گرفت و هر بار ناکام می‏ماند. بنابراین سومین قیام مردم کوبا برای رهایى از استعمار اسپانیا در اواخر نیمه دوم قرن نوزدهم در 22 آوریل 1895م شکل گرفت و این بار کوبایى‏ها به رهبری خوزه دومارتی علیه استعمار اسپانیا قیام کردند. اسپانیا برای مقابله با انقلابیون، 300 هزار سرباز به کوبا اعزام کرد.
در این هنگام، در حالی که افکار عمومی در امریکا به نفع انقلابیون بود اما دولت ایالات متحده بارها تمایل خود مبنی بر انضمام کوبا به خاک خود را اعلام نمود. در اوج این ناآرامی‏ها، امریکا از فرصت استفاده کرد و به بهانه انفجار یک کشتی جنگی خود در نزدیکی سواحل کوبا در سال 1898م وارد جنگ با اسپانیا شد و ناوگان جنگی این کشور را در آب‏های کوبا نابود ساخت و این کشور امریکای مرکزی را اشغال کرد. در نهایت براساس معاهده پاریس در دهم دسامبر 1898م کوبا و مناطقی دیگر نیز به امریکا واگذار گردید.
به این ترتیب، امریکا جای‏گزین استعمار اسپانیا در کوبا شد و مردم این کشور از آن پس، قیام خود را علیه‏امریکا، سازمان دادند. (ر.ک: 20مه)
*تولد "رابرت اُپنْهایْمِر" دانشمند معروف امریکایی و سازنده بمب هسته‏ای (1904م)
رابرت جولیوس اُپِنْهایْمِر فیزیک‏دان امریکایى، در 22 آوریل 1904م در شهر نیویورک به دنیا آمد. او از کودکی کنجکاوی زیاد و استعداد یادگیری فوق‏العاده‏ای از خود نشان داد و در ابتدای جوانی با تهیه رساله‏ای در مورد انوار مغناطیسی، استادانش را به اعجاب فرو برد. اپنهایمر در دوازده سالگی وارد دانشگاه هاروارد امریکا شد و دوره دانشگاهی را به سرعت و با رتبه‏ای عالی به پایان رساند، تا اینکه در 25 سالگی به مقام استادی و پروفسوری رسید.
وی قبل از جنگ جهانی دوم، درباره اتم و چگونگی شکافتن هسته و آزاد نمودن آن و نیز درباره انرژی عظیم حاصل از این فرایند، مطالعاتی انجام داد. او در جریان جنگ جهانی دوم، به سرپرستی دایره تحقیقات وزارت جنگ امریکا منصوب شد و تحت نظر او، سه بمب هسته‏ای اولیه ساخته شد. درنهایت و با تلاش اپنهایمر بود که نخستین بمب هسته‏ای دنیا در امریکا ساخته شد و او به عنوان سازنده واقعی بمب هسته‏ای معرفی گردید.
با وجود این، هنگامی که امریکا در سال 1945م با بمباران هسته‏ای ژاپن، هزاران انسان را به یک‏باره نابود کرد، اپنهایمر از کرده خود پشیمان شد و خواستار استفاده از انرژی هسته‏ای در امور صلح جویانه گردید. وی در این حال در برابر کنگره امریکا اظهار داشت که انرژی هسته‏ای باید انقلابی در زمینه امور عمرانی بشر فراهم آورد نه آنکه دنیا را ویران سازد. هرچند گفته می‏شود که وی علی‏رغم تایید بمباران هسته‏ای ژاپن، از طرفداران جدی نظارت بین‏المللی در استفاده از نیروی هسته‏ای بود.
اپنهایمر هم‏چنین به علت مخالفت با تهیه بمب هیدروژنی توسط امریکا، از ریاست کمیته مشاورین کمیسیون انرژی هسته‏ای امریکا برکنار شد. رابرت اُپِنْهایْمر سرانجام در 18 فوریه 1968م در 64 سالگی درگذشت.

*کشتار مردم استقلال‏طلب الجزایر توسط استعمارگران فرانسوی (1961م)
هم‏زمان با جنگ جهانی دوم و به ویژه پس از آن مسئله استقلال و رهایى از استعمار فرانسه در کشور الجزایر اوج گرفته بود، قیام مردمی و سراسری الجزایر از سال 1954م آغاز گردید. پس از روی کار آمدن ژنرال‏دوگل در فرانسه، وی سخن از حق مردم الجزایر در تعیین سرنوشت خود به میان آورد. گرچه به آن امید بود که بتواند گروه کارگزاران خود را در الجزایر به مسند قدرت بنشاند. اما در این میان تعدادی از نظامیان افراطی فرانسوی با شکل دادن گروهی تحت عنوان سازمان ارتش سری، ایجاد هراس در دل مردم الجزایر و هم‏چنین فرانسویان محافظه‏کار را در برنامه کاری خود قرار دادند.
تلاش ارتش سری فرانسه که خواستار ادامه سلطه دولت پاریس بر الجزایر بود، شورشی را در 22 آوریل 1961م رقم زد که به مرگ 1200 تن از مردم الجزایر انجامید. به دنبال مبارزات پیگیر مردم این کشور و اعطای خودمختاری توسط دوگل رئیس جمهور فرانسه، نیروهای آزادی‏خواه که خواستار استقلال کامل الجزایر بودند، به مبارزه خود ادامه دادند تا اینکه استقلال این کشور در سال 1962م اعلام شد. از سوی دیگر نیروهای وابسته به ارتش سرّی که دست به جنایات متعددی زده و افراد زیادی را به قتل رساندند، پس از ارتکاب این اعمال وحشیانه دستگیر و محاکمه شدند، با این حال پس از چند سال از زندان آزاد گردیدند. (ر.ک: 5 ژوئیه)

*مرگ "ریچارد نیکسون" سی و هفتمین رئیس جمهور امریکا (1994م)
ریچارد میلهاوْسْ نیکْسون سی و هفتمین رئیس جمهور امریکا در نهم ژانویه 1913م در کالیفرنیا به دنیا آمد. وی پس از اتمام تحصیلات دانشگاهی، وارد نیروی دریایی شد و در سال 1946م از سوی جمهوری خواهان ایالت لس‏آنجلس به مجلس نمایندگان راه یافت. نیکسون در 1950م به مقام سناتوری رسید و در انتخابات سال 1968م به ریاست جمهوری امریکا انتخاب شد. هرچند در دوران حکومت نیکسون، جنگ امریکا و ویتنام مهم‏ترین معضل امریکا بود ولی در اواخر حکومت او، دکترین نیکسون که به ویتنامی کردن جنگ ویتنام شهرت یافت، متضمن خروج نیروهای امریکایی و جای‏گزین شدن سربازان ویتنامی به جای آنها با استفاده از پول و اسلحه امریکا بود.
اجرای این دکترین موجب بازگشت صدها هزار سرباز سرافکنده امریکایی از جنگ ده ساله ویتنام و فراهم آمدن زمینه پیروزی جبهه آزادی‏بخش ویتنام موسوم به ویتْ‏کُنْگْ گردید. این امر ضربه‏ای جبران‏ناپذیر بر افسانه شکست ناپذیری امریکا وارد ساخت و امیدی تازه در دل مردم استثمار شده جهان سوم برانگیخت. کودتای خونین ژنرال پینوشه در شیلی با حمایت امریکا در سال 1970، جنگ اکتبر 1973 اعراب و اسرائیل، تحریم نفتی غرب توسط اعراب و انعاد پیمان سالت 1 میان سران امریکا و شوروی از تحولات مهم دوران ریاست جمهوری نیکسون محسوب می‏شوند. از دیگر رویدادهای مهم دوران ریاست جمهوری نیکسون که تأثیر فراوانی در معادلات بین‏المللی داشت، سفر وی به چین کمونیست در فوریه 1972م بود.
این سفر اولین مسافرت یک رئیس جمهور امریکایی به چین از زمان به قدرت رسیدن کمونیست‏ها در این کشور در سال 1949م بود. این سفر، زمینه‏ساز برقراری روابط سیاسی میان دو کشور در سال 1978 گردید. اهمیت سفر نیکسون به پکن در این بود که وی در مقطع جنگ سرد و نبردهای تبلیغاتی میان مسکو و پکن، و با هدف کشاندن چین به سمت غرب و جلب حمایت آن کشور در برابر خطر مشترک شوروی سابق، به آن سرزمین مسافرت نمود. نیکسون در حقیقت از شکاف میان دو قطب کمونیسم یعنی چین و شوروی، به طرزی ماهرانه استفاده کرد. وی در جریان انتخابات ریاست جمهوری امریکا در سال 1972م توانست با تقلب در آرای انتخاباتی بر رقیب دموکرات خود پیروز شود، ولی 18 ماه بعد، بر اثر فاش شدن جزئیات این تقلب، رسوایی واتِرگِیْتْ به بار آمد.
با گسترده‏تر شدن ابعاد رسوایی، کار به دادگاه کشید و نیکسون در هشتم اوت 1974م در شرایطی که 1/5 سال از زمام‏داری قاچاقی او می‏گذشت تحت فشار شدید افکار عمومی و محافل سیاسی امریکا و در حالی که شدیدترین لطمات به وجهه سیاسی او و حزب متبوعش وارد آمده بود، مجبور به استعفا شد. واتر گیت تنها یک نمونه از تقلّبات، نیرنگ‏ها و دغل‏کاری‏های دوران زمام‏داری نیکسون محسوب می‏شود. جامعه امریکا در دوران حکومت پنج ساله نیکسون، شاهد رشد قارچ‏گونه شبکه‏های بزه‏کاری، رشوه‏خواری و فساد اداری بود و این وضع، عالی‏ترین منصب دولتی را نیز در برگرفته بود.
پس از نیکسون معاون وی جِرالْدْ فورْدْ به جانشینی او انتخاب گردید. فورد نیز پس از مدتی به نیکسون، بخشش کامل، آزاد و مطلق برای خطاهای زمان زمام‏داریش اعطا کرد و به این طریق امکان هرگونه محاکمه در مورد رسوایی واترگیت و شخصِ نیکسون را از میان برد. بیست سال پایانی عمر نیکسون در انزوا گذشت تا اینکه در 22 آوریل 1994م بر اثر سکته مغزی در 81 سالگی جان سپرد.

*روز زمین پاک
روز جهانی زمین پاک هر ساله در 22 آوریل در تمام دنیا برگزار و به همه مردم روی زمین یادآوری می شود که نباید سیاره خود «زمین»‌را فراموش کنند و به فکر حفظ آن باشند. روز زمین پاک مناسبت سالانه ای است که با هدف افزایش آگاهی و تجلیل از محیط زیست کره زمین نامگذاری شده است. در سال 1969، جان مک مونل فرزند یک مبلغ دینی مستقل و علاقمند به عرصه دین، علم و صلح، ایده برگزاری یک روز جهانی به نام روز زمین پاک را در همایش یونسکو درباره محیط زیست مطرح کرد و در همان سال پرچم زمین پاک را طراحی کرد.
یوتانت دبیر کل سازمان ملل( 1962- 1971) از ایده مک کونل استقبال کرد و این روز به یک روز جهانی در تقویم های سراسر دنیا تبدیل شد. در ایران نیز همزمان با دیگر کشور های جهان هفته زمین پاک از روز دوم اردیبهشت ماه به مدت یک هفته در سراسر کشور برپا می‌شود و نخستین روز این هفته ( دوم اردیبهشت ماه ) به نام روز زمین پاک نامگذاری شده‌است.

*پیمان امنیت مشترک ایران، افغانستان و ترکیه
22 آوریل 1926 (اردیبهشت‌1305 هجری خورشیدی) میان ایران، ترکیه و افغانستان یک پیمان دوستی و امنیت مشترک به امضا رسید که مورخان نوشته‌اند سیاست انگلستان پشت سر آن بود که در آن زمان یک قدرت بزرگ جهانی و استعمارگر شماره یک به شمار می‌رفت. این پیمان در تهران و در خانه محمدعلی فروغی نخست‌وزیر وقت توسط نمایندگان 3کشور امضا شد. فروغی (ذکاءالملک) ماه بعد (پانزدهم خرداد‌1305) از نخست‌وزیری برکنار شد ولی در کابینه بعدی او را وزیر جنگ کردند! در هفته‌ای که پیمان دوستی 3کشور امضا شد، رضاخان سرگرم برگزاری مراسم تاجگذاری خود بود.
به‌نظر مورخانی که درباره پیمان امنیت مشترک ایران- ترکیه و افغانستان تحقیق کرده‌اند. هدف انگلستان از تشویق 3کشور به امضای این پیمان، ایجاد یک سد در برابر سرایت تفکر سوسیالیسم روسیه شوروی به جنوب و در پی آن سلطه و نفوذ مسکو بود. همچنین دولت لندن که همواره نظر خاص به افغانستان داشته است می‌خواست که با امضای این پیمان، از دعاوی احتمالی دودمان سلطنتی تازه ایران نسبت به آن سرزمین پیشگیری کرده باشد. ایجاد افغانستان از تجزیه ایران، عمدتا با بازی‌های انگلستان در دوران سلطنت قاجاریه صورت گرفته بود.

*ابتکار برزیل در ساخت یک پایتخت تازه که دارد جهانی می‌شود
50‌سال پیش در روزی چون امروز ادارات مرکزی 3 قوه حکومتی برزیل در پایتخت تازه این کشور- برازیلیا کار خود را از سر گرفتند. انتقال این ادارات دولتی به این شهر «تازه ساخت» و مرکزی چند ساعت پیش از آن پایان یافته بود. برازیلیا پایتخت تازه برزیل ظرف 41‌ماه (از 1956 تا 1960) ساخته شده بود.
دولت برزیل نخستین کشور جهان به شمار می‌آید که برای حل مسئله جمعیت و مشکلات ناشی از آن از جمله ترافیک، در مرکز کشور شهر تازه‌ای ساخته و پایتخت قرارداده که این ابتکار دارد جهانی می‌شود و مشکلات محیط‌زیستی سبب شده است که برخی از دولت‌ها به اندیشه انتقال پایتخت‌ها به شهری کوچک یا تازه‌ساز در مرکز کشور خود بیفتند.
دولت برزیل برای سکونت در برازیلیا و جلوگیری از تبدیل آن به شهری بزرگ، محدودیت‌هایی وضع کرده است. می‌دانیم که جمعیت شهر واشنگتن پایتخت فدراسیون 305‌میلیونی آمریکای شمالی 800 - 700 هزار نفر است.

*جنگ شیمیایی
ارتش آلمان‌22 آوریل‌1915 و در دومین سال جنگ جهانی اول، در جبهه بلژیک برضد‌ 2لشکر فرانسوی (عمدتا مرکب از افراد الجزایری و مراکشی)، 2لشکر انگلیسی و یک لشکر کانادایی سلاح شیمیایی (گاز کلر) به کار برد که بر اثر آن، ظرف یکی- 2ساعت 6هزار نفر جان سپردند.
در این عملیات که در یک جبهه 6کیلومتری انجام شد 168‌تن گاز کلر رها شده بود و این گاز ریه نظامیان را از کار انداخته بود. این دومین بار بود که ارتش آلمان در جنگ از سلاح شیمیایی استفاده می‌کرد. این ارتش 3 ماه پیش از آن در جبهه شمال برضد‌روس‌ها از این سلاح استفاده کرده بود.
 

منبع: راسخون