روایت مذاکرات وین 5 در رسانه‌های جهان؛

اطلاع از "جزئی‌ترین مطالب مطرح شده" در اتاق‌های مذاکره / نگرانی از مشورت با ایران در خصوص "بحران عراق"

این دور از مذاکرات نیز، مانند ادوار گذشته، با پوشش گسترده خبری از سوی رسانه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی و گزارش‌های آنان روبرو شد.

به گزارش خبرنگار سیاست خارجی باشگاه خبرنگاران، دور پنجم "مذاکرات هسته‌ای" میان "ایران" و کشورهای 1+5، در ساعت‌های پایانی جمعه (30 خرداد) به پایان رسید.
این دور از مذاکرات نیز، مانند ادوار گذشته، با پوشش گسترده خبری از سوی رسانه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی و گزارش‌های آنان روبرو شد؛ گزارش‌هایی که برخی از آن‌ها صرفا به بیان رویدادهای جاری میان هیئت‌های مذاکره‌کننده اکتفا کردند و البته برخی دیگر، فراتر از حوزه خبر رسانی، به ایجاد جو رسانه‌ای و تحت تاثیر قرار دادن فضای مذاکرات پرداختند.

آسوشیتدپرس: اختلاف بر سر تعداد سانتریفیوژهاست

یکی از رسانه‌هایی که از میانه مذاکرات، با انتشار اخبار و مصاحبه‌های جهت‌دار، سعی در سمت‌ و سو دادن به گفتگوها داشت، خبرگزاری آمریکایی "آسوشیتدپرس" بود.

محوریت تلاش این رسانه، تاکید بر اختلاف طرفین مذاکرات، بر سر "تعداد ساتریفیوژهای نصب شده در تاسیسات هسته‌ای ایران" بود.

آسوشیتدپرس، با اشاره به پایان گفتگوها، این دور از مذاکرات را همراه با پیشرفت بسیار کمی توصیف کرده و ادعا کرده است "مرکز اختلاف کلیدی بین دو طرف غنی‌سازی اورانیوم است".

در این گزارش، سخنانی از دو دیپلمات نقل شده است که گفته‌اند "مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه 1+5 پیشرفت کمی داشته و هیئت ایران در وین خواستار حفظ تمامی سانتریفیوژهای فعلی و در مرحله نهایی 150 هزار سانتریفیوژ است".

این دو دیپلمات ایرانی که نامشان مشخص نیست در ادامه گفتگوی خود با رویترز تاکید کرده‌اند "مشکل اصلی موضوع غنی‌سازی اورانیوم است، آمریکا و متحدانش به دنبال کاهش بالقوه برنامه غنی‌سازی ایران هستند و ایران با تاکید بر اینکه سلاح هسته‌ای نمی‌خواهد در مقابل آن‌ها مقاومت می‌کند".

همچنین در ادامه گزارش آسوشیتدپرس آمده است "تهران خواستار حفظ حدود 20 هزار سانتریفیوژ فعلی خود است و در نهایت می‌خواهد این تعداد را به 150 هزار دستگاه - و یا تبدیل آن به دستگاه‌های پیشرفته‌تر با همان میزان تولید است. از سوی دیگر آمریکا بر استفاده از چند صد دستگاه سانتریفیوژ تاکید کرده و دستگاه‌های دیگر نیز برچیده شده و میزان ذخیره اورانیوم غنی شده و نیز محدود شود".

رویترز: فاصله سه ماهه ایران تا بمب هسته‌ای!

البته آسوشیتدپرس، در تلاش خود برای تحت تاثیر قرار دادن فضای مذاکرات تنها نبود، چرا که این بار هم، خبرگزاری "رویترز"، در ساعات پایانی روز چهارشنبه (سومین روز از مذاکرات) با انتشار گزارشی مدعی شد "ایران می‌تواند طی سه ماه یا کمتر مواد لازم برای تولید بمب هسته‌ای را انباشت کند و این در حالی است که کارشناسان ایران درخواست تمدید گفتگوها تا شش ماه دیگر را دارند".

در این گزارش، که به ادعای رویترز، بر مبنای اطلاعات به دست آمده از "موسسه مطالعاتی علوم و امنیت بین‌المللی" تهیه شده، آمده بود "ایران می‌تواند طی 3 ماه و کمتر، آن مقدار ( 25 کیلو گرم wgu  اورانیوم با درجه تسلیحاتی) از ماده‌ای که برای ساخت بمب اتمی نیاز است را تولید کند".

این رسانه نیز، در پایان مذاکرات، این دور از گفتگوها را تقریبا بدون نتیجه دانسته و به نقل از منابع غربی تاکید کرده است "از سوی طرف ایرانی هیچ تغییر چشمگیری در مواضعش اتخاذ نشده و این بسیار نگران‌کننده است".

بی‌بی‌سی: فشار بر مذاکر‌ه‌کنندگان از تهران!

اما شبکه خبری "بی‌بی‌سی"، وابسته به دولت "انگلیس" نیز در این دور از مذاکرات چندان بی‌کار نبود، هرچند که نتوانست به اندازه رقبای خود و سایر غول‌های رسانه‌ای، به انتشار جزئیات ادعایی از مذاکرات و اخبار جهت‌دار بپردازد.

گفتنی است؛ در دور پنج مذاکرات هسته‌ای، تلاش عمده این رسانه، تحلیل‌ها و گزارش‌هایی از داخل ایران و حدس و گمان‌های کارشناسان این رسانه از شرایط مذاکره‌کنندگان در تهران بود.

بی‌بی‌سی  در آستانه دور اخیر مذاکرات، با انتشار گزارشی و با اشاره به سخنان "محمدجواد ظریف"، وزیر امور خارجه کشورمان، ادعا کرد "نگرانی اصلی ظریف به نتیجه نرسیدن مذاکرات هسته‌ای نیست، بلکه باخت دوباره تیم روحانی در انتخابات آینده و تکرار تجربه انتخابات 1384 است"!

این رسانه، طی روزهای مذاکره، بیشتر به انعکاس اخبار و اظهارات مقامات دیپلماتیک پرداخت.

فرانس‌24 و تکرار اخبار رسانه‌های دیگر

خبرگزاری "فرانسه" نیز از دیگر رسانه‌هایی بود که علی‌رغم موضع انفعالی در روزهای نخستین نسبت به مذاکره، با گذشت دو روز از گفتگوها وارد صحنه شده و با انتشار گزارش‌ها و گفتگوهایی با مقامات دیپلماتیک فرانسوی، سعی کرد به حد توان خود فضای مذاکرات را تحت تاثیر قرار دهد.

البته، نکته قابل توجه این است که با مروری در گزارش‌های این شبکه از مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+5، مطلب جدیدی به چشم نمی‌خورد و صرفا سعی شده است با شگردهای رسانه‌ای، اخبار منتشر شده از سوی رویترز و آسوشیتدپرس، بازنمایی شود.

در بخشی از گزارش خبرنگار "فرانس24" آمده است "غربی‌ها می‌خواهند ایران تعداد سانتریفیوژها را به اندازه قابل توجهی کاهش دهد و این در حالی است که ایرانی‌ها می‌خواهند تعداد بسیار بیشتری از سانتریفیوژها را نصب کنند".

رسانه‌های منطقه‌ای و مسئله عراق

اما همانطور که در ابتدای گزارش آمد، این تنها رسانه‌های بین‌المللی نبودند که با پوشش گسترده مذاکرات هسته‌ای، حساسیت بالای خود را نسبت به آینده گفتگوهای ایران و 1+5 نشان دادند، بلکه این رخداد، توجه رسانه‌های منطقه‌ای را نیز به خود جلب کرد.

شبکه قطری "الجزیرة"، که از آغاز گفتگوها، تمام اخبار را زیر نظر داشت، در پایان مذاکرات، در گزارشی تحت عنوان "مذاکرات ایران و غرب بدون نتیجه خاتمه یافت" نوشت "به نظر می‌رسد همچنان دستیابی ایران و قدرت‌های 1+5 دور از دسترس باشد".

در ادامه این گزارش آمده است "تمام نشانه‌ها حاکی است که این دور از مذاکرات در رسیدن به توافق در مسائل اساسی شکست خورده است و باید منتظر دور بعدی گفتگوها در هفته آینده باشیم".

اما نکته مهم این است که علاوه بر روند کلی مذاکرات، یکی از اخباری که در حاشیه گفتگوهای ایران و 1+5 برای رسانه‌های منطقه‌ای و مخصوصا عرب‌زبان مطرح بود؛ مسئله طرح بحران عراق بر سر میز مذاکرات هستة‌ای ایران بود!

به این ترتیب شبکه خبری "العربیة"، وابسته به عربستان، در گزارشی تحت عنوان "مذاکرات ایران و غرب؛ در جازدن"، ضمن اشاره به عدم پیشرفت در گفتگوها نوشت "حضور برخی از چهره‌های آمریکایی جدید بر سر میز مذاکره با ایران این شائبه را به ذهن متبادر می‌کرد که ممکن است بر سر مسئله عراق، با ایران مصالحه شود، اما تا آن‌جایی که اخبار به ما رسیده، گفتگوی جدی میان ایران و آمریکا بر سر بحران عراق در جریان مذاکرات رخ نداده و سخنان باراک اوباما نیز نشان دهنده همین مطلب است".