سوره‌ای مخصوص شب های قدر

بر آنیم تا در این مجال، قطعاتی کوتاه و بلند از کتاب وحی را با نگاهی به انعکاس آن در ادبیات پارسی، پیشکش طالبان حق و جوینگان حقیقت کنیم تا چه قبول افتد و چه در نظر آید.

آیه ۵۷ سوره عنکبوت

کُلُّ نَفْسٍ ذَائِقَةُ الْمَوْتِ ثُمَّ إِلَیْنَا تُرْجَعُونَ

هر نفسى طعم مرگ را خواهد چشید و آنگاه شما به نزد ما بازخواهید گشت

از شگفتی ها یکی این است که مردم آیتِ «کلُّ نفسِ ذائقةُ الموت» را بر سر مرده می خوانند و آن را خبری یأس آور می شمرند و از آن بوی مرگ می شنوند چنانکه از «ألرَّحمن».

در حالی که این آیه مژدهٔ وصالِ خداست. بشارتی است که شما چون از عالمِ حادثات درگذشتید بر دروازهٔ ابدیت که نامش مرگ است طعامی به شما می دهند که طعم آن چشم و گوش و عقل و هوشتان را باز می کند.

و آنگاه خداوندِ هستی شما را در آن مستی که از مرگ می زاید ندا می کند که اینک به نزدِ من آیید. پس شما پروردگار خویش را سلام کنیدو اگر بپرسند چه آورده ای بگویید:

      وفدت علی الکریم بغیر زاد      من الحسنات و القلب السلیم
و حمل الزاد اقبح کل شیءِ      اذا کان الوقود علی الکریم

من چون میهمان بر میزبانی کریم النفس وارد شدم و هیچ زاد و توشه ای با خود نیاوردم، نه قلب سلیم و نه اعمال صالح.

و همه می دانند که وقتی آدمی نزد کریمی میهمان می شود کاری نکوهیده تر از این نیست که با خود آذوقه ای همراه بیاورد.

این سخن را آن کس می گوید که عاشق آن میزبان است و هر چند آراسته به قلب سلیم و کارهای نیکوست اما آنها را شایسته تقدیم به حضور آن کریم نمی داند و بضاعت نزجات نزد یوسف نمی آورد.

چشیدن، مرتبه ای از تناول است و چنان است که گویی آدمی مرگ را غذای خود می کند و طعم آن را می چشد نه چنان است که مرگ آدمی را ببلعد و فرو برد.